1. મહેલના પડછાયા

ગુજરાતના એક નાના અને શાંત ગામ— ખોડિયારપુર માં રહેતો યુવાન અનય એક દિવસ સવારે પોતાના ઘરની બહાર એક પાનખર રંગનું લિફાફું જોયું. લિફાફા પર કોઈનું નામ નહોતું. અંદર માત્ર એક જ વાક્ય લખેલું હતું: “મહેલના દરવાજા રાત્રે 12 વાગે ખુલશે… સત્યને ઓળખવાની હિંમત હોય તો આવજો.” ખોડિયારપુરના જૂના રાજમહેલ વિશે લોકો વર્ષોથી વાત કરતાં કે ત્યાં રાત્રે અજિબ અવાજો આવે, દીવાલો પર પડછાયા દોડે, અને કોઈ અજાણ વ્યક્તિ મહેલમાં રહે છે. અનયને આ બધું માત્ર અફવા લાગે, પરંતુ એ ચીઠ્ઠીએ તેના મનમાં જિજ્ઞાસાનો વંટોળ ઉભો કર્યો. તે વિચારે “કોણે આ મોકલી? અને શા માટે?”

આ રાત્રે અનય ટોર્ચ લઈ મહેલ તરફે ચાલ્યો. મહેલ સુધીનો રસ્તો સૂનસાન અને ઝાડોથી ભરેલો હતો. હવામાં અજાણ્યું થડથડાટ અને દૂરથી સાંભળાતા ઘંટનાદે વાતાવરણને વધુ રહસ્યમય બનાવી દીધું. જ્યારે તે મહેલના બારણા પાસે પહોંચ્યો, ઘડિયાળે ઠીક 12 વાગ્યા. તેના આવતા જ ભવ્ય લોખંડનું દરવાજું આપમેળે ખૂલ્યું. અંદર ઘાટો અંધકાર, જૂના દીવાલના ભાગ પર તિરાડો અને જાળાં. પરંતુ એક અજાણી વાત… મહેલના મધ્ય ભાગમાં એક રૂમમાંથી પ્રકાશ નીકળતો હતો. તે ધીમે પગલે તે રૂમ તરફ આગળ વધ્યો.

રૂમની અંદર એક વરિષ્ઠ પુરુષ બેઠેલા— ઊંચી દાઢી, લાંબું કોટ અને હાથમાં જુનું પુસ્તક. અનયને જોઈ તેઓ મલકાયા. “અનય, હું તારું જ ઈંતજાર કરતો હતો,” તેઓ બોલ્યા. અનય ચોંકી ગયો, “મારું નામ તમને કેવી રીતે ખબર?” વરિષ્ઠ બોલ્યા, “કારણ કે તારો પરિવાર આ મહેલના રહસ્ય સાથે જોડાયેલ છે. આ મહેલની રક્ષા કરવાનું કામ તારા પૂર્વજોએ કર્યું છે… અને હવે તારો વારો છે.” અનયને વિશ્વાસ નહોતો આવતો. તે પૂછ્યું, “કઈ રક્ષા? કયું રહસ્ય?” વરિષ્ઠે પુસ્તક ખોલ્યું અને એક જૂનું ચિત્ર બતાવ્યું – ચિત્રમાં એક કાળો પડછાયો રાજમહેલ ઉપર તોળાતો દેખાતો.

વરિષ્ઠે સમજાવ્યું: “સદીઓ પહેલાં રાજમહેલમાં એક તાંત્રિક આવ્યો હતો. તે મહેલની શક્તિઓ કબજે કરવા માંગતો હતો. પરંતુ તારા પૂર્વજોએ તેને રોકી દીધો. ત્યાંથી તે તાંત્રિકનું આત્મા—આ પડછાયો—આજ સુધી આ મહેલમાં ફસાયેલ છે. જો તેને મુક્ત ન કરવામાં આવે, તો તે સમગ્ર ગામને અંધકારમાં ધકેલી દેશે.” અનયે પૂછ્યું, “મારે શું કરવું પડશે?” વરિષ્ઠ બોલ્યા, “તારે આ મહેલના ગુપ્ત ખંડમાં જઈ ‘પ્રકાશનો મંત્ર’ બોલવો પડશે. પડછાયો તને રોકવાનો પ્રયાસ કરશે, પણ તું ડરવાનું નહીં.” અનયે હિંમત કરીને દીવાદાંડી હાથમાં લીધી અને ગુપ્ત ખંડ તરફ ચાલ્યો.

જેમજેમ અનય ખંડની પાસે પહોંચ્યો, દિવાલો કંપવા લાગ્યાં. એક કાળો પડછાયો તેની સામે ઊભો થયો— આંખો આગ જેમ ચમકતી, શરીર ધૂમ્ર જેવું. પડછાયો ગર્જ્યો: “તારી હિંમત કેવી કે મારી કેદ તોડવા આવે છે?” અનયે ધડકતા હૃદય સાથે દીવાદાંડી ઊંચી કરીને ‘પ્રકાશનો મંત્ર’ બોલ્યો. રૂમમાં તેજસ્વી પ્રકાશ ફાટી નીકળ્યો. પડછાયો ચીસ પાડતાં ધુમાડામાં ઓગળી ગયો. ખંડ શાંત થઈ ગયો. અનય બહાર આવ્યો તો વરિષ્ઠ પુરુષ ત્યાં નહોતા-  જાણે તેઓ પણ પડછાયા સાથે ગુમ થઈ ગયા. પરંતુ મહેલ હવે સૂનસમાડું ન લાગતું – દીવાલો પરનો અંધકાર ગાયબ હતો. ખોડિયારપુર ગામના લોકો બીજા દિવસે મહેલને પ્રકાશિત દેખીને આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. અનયને જાણી ગયું કે

“દરેક પડછાયાની પાછળ સત્ય છુપાયેલું હોય છે, અને હિંમતથી જ સત્ય પ્રકાશે છે.”